Cevdet Yılmaz: Ülkemiz doğurganlık hızı en fazla azalan 5’inci ülke konumunda

Türkiye’de nüfus alarmı…

‘Aile ve Nüfus On Yılına Doğru Uluslararası Sempozyumu’ kapanış programı Ankara’da bir otelde düzenlendi. 

Programa, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz da katıldı.

Kapanış programı, sempozyum özelinde hazırlanan videonun seyredilmesinin ardından açılış konuşmaları ile devam etti.

“TÜRKİYE DOĞURGANLIK HIZI EN FAZLA AZALAN 5’İNCİ ÜLKE”

Son yıllarda nüfus artış hızında yavaşlama olduğunu belirten Cevdet Yılmaz, şunları kaydetti:

2017 yılında toplam doğurganlık hızımız 2,08 iken, 2024’te 1,48’e kadar gerilemiştir. Toplam doğurganlık hızı dünya ortalaması, 2024 yılında 2,25 çocuktur. Ülkelerin son 7 yıldaki doğurganlık hızı değişimleri incelendiğinde; Çin, Güney Kore, Arjantin ve Kuveyt’ten sonra ülkemiz doğurganlık hızı en fazla azalan 5’inci ülke konumundadır.

Doğurganlıktaki bu eğiliminin devam etmesi durumunda, ülkemiz AB ortalamasının da altına düşecektir. Neslin devam edebilmesi için doğurganlık hızının 2,1 çocuğun altına düşmemesi gerekmektedir.

TÜİK tarafından yapılan hesaplamalarda önümüzdeki 10 yıl içinde ortanca yaşın 40’a yaklaşacağı tahmin edilmektedir. Kadınlarda ilk evlenme yaşının 26’nın, erkeklerde 28’in üzerine çıkması, evliliklerin ve doğurganlığın giderek daha ileri yaşlara kayması, aileye dair kararların bugün farklı bir sosyolojik çerçevede alındığını ortaya koyuyor

“NÜFUSUN 2100 YILINDA AZALARAK 77 MİLYONA DÜŞECEĞİ TAHMİN EDİLİYOR”

Bu konuda gerekli adımları atmayı sürdüreceklerini söyleyen Yılmaz, “Aile 10 yılı çerçevesinde, mevcut menfi eğilimleri tersine çevirme irademizle, nüfus ve aile politikalarıyla ilgili tüm bu öncelikli alanlarda gerekli adımları kararlılıkla atmaya devam edeceğiz.

TÜİK’in nüfus projeksiyonlarına göre, bugün içinde bulunduğumuz doğurganlık eğilimi devam ederse, nüfusumuzun 2050’li yılların ilk yarısında en yüksek büyüklüğe ulaşarak yaklaşık 94 milyona çıkacağı; 2100 yılında ise yeniden azalarak 77 milyon civarlarına düşeceği tahmin edilmektedir.

Tüm kurumlarımız bu konuda azami dikkat, özen ve sorumluluk içerisinde hareket etmeli, aile kurumunu zayıflatacak, doğurganlığın doğrudan veya dolaylı olarak azalmasına neden olacak girişimlere fırsat verilmemelidir” şeklinde konuştu.

“DEMOGRAFİK AÇIDAN MEVCUT AVANTAJLARIMIZI YİTİREBİLİRİZ”

Türkiye gibi kalkınmakta olan bir ülke için yaşlanmadan zenginleşmenin bir zorunluluk olduğunu dile getiren Yılmaz, “Aksi halde demografik fırsat penceresinin kapanmasıyla mevcut avantajlarımızı yitirme noktasına gelebiliriz. Bu kapsamda geçtiğimiz yıl aralık ayında tesis edilen Nüfus Politikaları Kurulumuz, bu alanda çalışmalarına yoğun biçimde devam etmektedir.

Mevzuattan çalışma hayatına, ekonomik teşviklerden sağlık, eğitim ve iletişim başlıklarına kadar geniş bir yelpazede ilgili tüm kurum ve kuruluşları kapsayan çalışma grupları oluşturduk. Bu 5 ana başlıkta Eylem Planı çalışmalarımızı 2026 yılı başı itibariyle tamamlamayı ve kapsamlı reformları hayata geçirmeyi hedefliyoruz” dedi.

EVLİLİK KONUSUNDA YAPILAN TEŞVİKLER

Yapılan teşviklere ayrıca dikkat çeken Yılmaz, şu ifadeleri kullandı:

Kalkınma Planımızda, doğurganlığın nüfusun kendini yenileme seviyesinin üzerine çıkarılmasını temel amaç olarak belirlememiz, yaklaşımımızın stratejik boyutunu açıkça ortaya koyuyor. Bugüne kadar Kurul çalışmalarımız ekseninde çeşitli reformları hızla hayata geçirdik. Doğum sonrası sağlanan tek seferlik destek tutarını 5 bin liraya yükselttik.

Bunun yanında, 2’nci çocuk için beş yaşına kadar aylık 1 bin 500 lira, 3’üncü ve sonraki çocuklar için yine 5 yaşına kadar aylık 5 bin lira düzenli doğum yardımı desteğini uygulamaya aldık. 2025 yılı itibarıyla ülke genelinde yaygınlaştırdığımız Aile ve Gençlik Fonu ile gençlere faizsiz kredi ve esnek geri ödeme modeliyle güvenli bir başlangıç imkanı sunuyoruz.

Fon kapsamında 2025 Eylül sonu itibarıyla 42 binden fazla yeni evlenecek çifte 150 bin lira faizsiz kredi sağladık ve evlilik öncesi ve sonrası danışmanlık hizmetleri verildi. Destek tutarı Ocak 2026’dan itibaren, eşlerin her ikisinin 18-25 yaş arasında olması durumunda 250 bin liraya, en az birinin 26-29 yaş aralığında olması durumunda ise 200 bin liraya yükseltilecektir.