Beyaz Saray’da Türkiye-ABD-Suriye doruğu: Bakan Fidan temasları değerlendirdi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Washington’daki temaslarına ait açıklamalarda bulundu.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD Lideri Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ve birçok yetkiliyle Beyaz Saray’da görüşmeler yapmak üzere ABD tarafından davet edildiğini belirten Fidan, ziyaretinin Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın ziyaretiyle denk geldiğini tabir etti.

Fidan, Şara’nın Trump ve grubuyla görüştüğünü ve görüşmenin bir kısmında kendisinin de davet edildiğini kaydederek bilhassa Trump’a Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın selamlarını ve âlâ dileklerini ilettiğini aktardı.

“BİRÇOK MEVZUYU KONUŞMA İMKANI BULDUK”

Türkiye’nin Suriye’yle ilgili genel görüşlerini ve ABD ile iş birliği fırsatlarını görüştüklerini anlatan Fidan, Suriye’nin kalkınmasına, birliğine, beraberliğine, huzuruna ve bölgenin güvenliğine ait birçok mevzuyu konuşma imkanı bulduklarını söyledi.

Toplantıda görüş alışverişlerinde bulunduklarını aktaran Fidan, “Suriye’nin güneyinde, kuzeyinde ve öbür yerlerdeki sorun alanları daha uygun nasıl yönetilebilir? Sezar Maddesi’yle ilgili çalışmalar nasıl yapılabilir? Onlara ayrıntılı bakma imkanımız oldu. Görüşlerimizi, konumlarımızı ortaya koyduk” diye konuştu.

WITKOFF VE BARRACK İLE BAŞKA GÖRÜŞME YAPILDI

Fidan, Witkoff ve Barrack ile başka bir toplantıya devam ettiklerini belirterek Witkoff’un sorumlu olduğu Filistin belgesindeki birçok mevzuyu Gazze’de kabul edilen ateşkes ile ilgili aksayan sıkıntılar dahil ayrıntılı bir biçimde ele aldıklarını söyledi.

Rusya-Ukrayna savaşının durması için şu anda bulunulan kritik eşikte neler yapılabileceğine, ABD ile bu hususta nasıl çalışılabileceği üzerine görüştüklerini anlatan Fidan, Erdoğan’ın bu bahiste birtakım görüşleri olduğunu, onlara ait kimi değerlendirmeleri ve atılacak adımları ortaya koyduklarını belirtti.

Fidan, İran nükleer müzakerelerinde ABD’nin konumunu ve bundan sonra nasıl adımlar atılması gerektiğini de değerlendirdiklerini kaydederek bu hususun bölgeyi yakından ilgilendirmesi nedeniyle hayli görüş alışverişinde bulunduklarını tabir etti.

Fidan, Trump’ın Suriye problemine yaklaşımının hayli yapan olduğuna dikkati çekerek bunun Türkiye tarafından olumlu bulunduğunu lisana getirdi.

“SEZAR MADDESİ’NİN BÜSBÜTÜN ORTADAN KALDIRILMASI ÖNEMLİ”

Şu anda Suriye iktisadının tekrar ayağa kalkması için Suriye Sezar Sivil Müdafaa Yasası (Sezar Yasası) ismi verilen yaptırımların kalıcı olarak kaldırılmasıyla alakalı neler yapılabileceğine odaklanıldığına işaret eden Fidan, şunları kaydetti:

Fidan, Şara’nın ABD’de Kongre üyeleriyle bir ortaya geldiğine işaret ederek Sezar Yasası için oylamayı Kongre üyelerinin yapacağını ve bunun kıymetli olduğunu lisana getirdi.

“SURİYE’DEKİ PROBLEMLER DİKKATLİ YÖNETİLMELİ”

Suriye’nin güneyinde Süveyda’da ve kuzeydoğusunda Suriye’de ‘SDG’ ismini kullanan terör örgütü PKK/YPG’nin bulunduğu yerlerde durumun ne olacağı ile ilgili bahislerin ele alınması açısından da görüşmelerin değerli olduğunu vurgulayan Fidan, şu formda konuştu:

Aslında önümüze şöyle bir şablon çıkıyor. Gerek kuzeyi, gerek kuzeydoğusu, gerek güneyi, buradaki sorunlar şayet dikkatle yönetilmezse ülkenin külliyen bölgesel bütünlüğüne, toprak bütünlüğüne yönelik bir badirenin ortaya çıkma ihtimali var. Yani ülke giderek daha da parçalanmayla karşı karşıya kalabilir. Bunu Amerikalıların anlıyor olması olağan kıymetli ve anladıklarını da görüyorum. Yani ülkenin bir ve bütün olması lakin herkesin tıpkı vakitte can güvenliği, mal güvenliğinin olması ve çeşitli etnik, dini kümelerin bu noktada rastgele bir baskı altında olmaması olağanüstü kıymetli. Bu altın oranı bulmak için natürel büyük bir çaba var. Birebir vakitte kimseye de tehdit olmamaları gerekiyor. Bu tarafta de önemli konuşmalar oldu, görüş alışverişlerinde bulunduk.

ŞEYBANİ VE RUBİO İLE DE GÖRÜŞTÜ

Fidan, Barrack’ın daima bu hususta irtibatta bulunulabilecek bir büyükelçi olması nedeniyle çalışmaların sürat ve pratiklik kazandığına dikkati çekerek, “Onun da çok ağır bir mesaisi var, bilhassa Suriye konusunda. Hem Amerikan tarafıyla Suriye tarafının ilgilerini götürmesi hem güneyde olan sorun, İsrail’e bakan kısmı, hem kuzeyde, kuzeydoğuda bize bakan kısmı, bütün bunların hepsiyle ilgili ağır bir mesai var. Alışılmış o denli bir özel temsilcinin, uygun çalıştığımız bir büyükelçinin olması da bizim için ayrıyeten bir olağan ki kıymetli, değerli bir şey” diye konuştu.

“SOYKIRIMIN DURMASINI ÖNCELİĞİMİZ OLARAK GÖRÜYORUZ”

Fidan, Gazze’deki ateşkes süreci ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda ele alınan karar taslağına ait devam eden sürecin ‘fevkalade önemli’ olduğunu belirterek ilan edilen kapsamlı barış muahedesinin ilerleyen evrelerinin hayata geçmesi için bu türlü bir güvenlik kurulu kararı olduğuna inanan bir küme aktörün olduğunu söyledi.

“Türkiye olarak barış planının bütün basamaklarının herkesin lehine olacak biçimde hayata geçmesini ve soykırımın durmasını, insani yardımların başlamasını bir numaralı önceliğimiz olarak görüyoruz” diyen Fidan, bu mevzuda usul farklılıklarının olabileceğine dikkati çekti.

Fidan, Türkiye’nin hassasiyetinin uygulanabilir, deneyimlerinin ve telaşlarının de yansıdığı BMGK kararının ortaya çıkması olduğunu belirterek şu anda tartışmaların devam ettiğini, kimi taslakların olduğunu ve bunlara görüşlerini ilettiklerini, çekincelerini de söylediklerini aktardı.

Türkiye’nin BMGK üyesi olmadığını hatırlatan Fidan, mevzuyu yakın olan ülkelerle konuştuklarını belirterek tıpkı fikirde oldukları, birlikte hareket ettikleri Gazze Temas Kümesi, sekiz ülkeli küme ile bir ortaya gelip görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.

Fidan, 3 Kasım’da İstanbul’da yapılan Gazze bahisli toplantıyı hatırlatarak toplantıda bahse ait görüş alışverişinde bulunduklarını belirterek şunları kaydetti:

Biliyorsunuz geçtiğimiz hafta biz İstanbul’da bir mesken sahipliği yapmıştık. Yük olarak bu gayeyle yani temas kümesi ve sekiz ülke kümesi olarak nasıl bir görüş oluşturmalıyız? Şu anda yürüyen süreçle ilgili nelere gereksinim var? Milletlerarası bir kararın BMGK’dan çıkacak temel parametreleri neler olmalı? Zira çok farklı aktörlerin farklı perspektifleri ve öncelikleri var. Yani bunları bir ortaya getirmeniz biraz sıkıntı olabiliyor. Bunların hepsinin bağdaşabileceği bir metin nasıl bir metin olabilir? Doğal ki herkesi yüzde yüz tatmin etmesi mümkün değil. Yani diplomasinin, uzlaşmanın tabiatında bu var aslında fakat barış antlaşmasının ilerleyen evrelerde hayata geçmesini de engelleyici bir metin olmamalı. Yani bir şey yapıyorum derken bir şeyi bozmamalı. Bu husustaki çalışmalar devam ediyor. Şu anda sessizlik sürecine sunulmuş bir metin var. Değerlendirmelerimiz devam ediyor o hususta. Arkadaşlarımızla yakından takip ediyoruz, çalışıyoruz. Ortaklarımızla konuşuyoruz. Beyaz Saray’da gün uzunluğu yaptığım çeşitli aktörlerle görüşmelerde de, çeşitli düzeylerde hususla ilgili görüşlerimizi lisana getirme imkanımız da oldu.