Döllenecek yumurta 3 ay evvelce seçiliyor

Her bayan, doğduğunda yumurtalarıyla birlikte dünyaya gelir. Bu nedenle bir bayan bir kız çocuğuna gebe kaldığı andan itibaren sırf bebeğini değil, tıpkı vakitte onun yumurtalıklarının da oluşum sürecini başlatmış olur.

İleride gebelik düşünen bir bayan, aslında anne karnındayken oluşan yumurta hücreleriyle evlat sahibi olur. Bu demek oluyor ki bir bayan hamilelik sürecinde yalnızca kızını taşımaz, kızının yumurtaları aracılığıyla gelecekteki torunlarının da birinci hücrelerini vücudunda taşımış olur.

Bu biyolojik gerçek aslında bayan vücudunun ne kadar erken hazırlığa başladığını gösteriyor. Şimdi yumurtanın seçildiği süreçle ilgili yazının ayrıntılarına geçiyoruz.

YUMURTANIN BİLİNMEYEN YOLCULUĞU

Uzmanlara nazaran döllenecek olan yumurtalar anne karnında oluşsa bile seçilip olgunlaşma sürecine girmesi yaklaşık 3 ay evvel başlıyor. Yani her adet döngüsünde ovülasyona (yumurtlamaya) giden yumurta aslında 90 gün evvel seçilmiş oluyor.

Bu biyolojik sürece tıpta “folikül gelişim süreci” (folikülogenezis) deniyor. Bilimsel olarak yumurtanın seyahatinin başladığı bu devir, çağdaş beslenme ve üreme tıbbında ise daha anlaşılabilir bir tabir ile “prekonsepsiyonel dönem” ya da “yumurta kalitesi penceresi” olarak isimlendiriliyor.

GEBELİK BİR KARARLA DEĞİL HAZIRLIKLA BAŞLAR

Sağlıklı bir halde çocuk sahibi olmak isteyen çiftler için bu devir, aslında gebelik öncesi hazırlık süreci olarak geçiyor. Bu süreçte hem fizikî hem de ruhsal hazırlık büyük ehemmiyet taşıyor. Anne adayının geçirdiği her muayene doğurganlık sürecini yakından etkiliyor.

Uzmanlara nazaran problem sadece yumurtanın büyümesi değil. Birebir vakitte bedenin yumurtayı koruyabildiği ve desteklediği bir periyot olarak geçiyor. Zira bu 3 ay boyunca atılan her adım, yumurtanın kalitesini, gelecekte döllenme ihtimalini, embriyoya dönüşme ve rahimde tutunma talihini belirleyebiliyor.

Bu yüzden birçok bayan doğum uzmanı, “Hamile kalmayı düşünüyorsanız en az 3 ay evvel hazırlanmaya başlayın” diyor. 

BU 3 AY YUMURTANIN YAZGISINI BELİRLİYOR

Gebelik başladıktan sonra yapılan müdahalelerin yararları olsa da tek başına kâfi olmayabilir. Bu yüzden şayet gebe kalmayı planlıyorsanız, yaşantınızda kimi değişiklikler yapmak bedeninizi gebeliğe hazırlama açısından gereklilik arz eder.

Yumurta kalitesini desteklemek için önerilen adımlar; 

• Beslenme nizamını gözden geçirin
• Stresi azaltmaya çalışın
• Uyku sistemini oturtun
• Kan analizlerini atlamayın
• Vitamin, mineral takviyesi alın
• Hafif antrenmanlar yapın
• Sigara ve alkolü bırakın
• Kafein kullanımını sınırlandırın

Bu 3 ayı pasif bir bekleme süreci üzere değil de, tersine bedenin ziyanlı unsurlardan arındığı ve sessizce hazırlandığı bir devir olarak düşünün. Zira bu mühlet zarfında yapılan en ufak uygunlaştırma bile yumurtayı zenginleştirip gebelik talihini artırabilir.

Ayrıca bu süreç sırf anne adayıyla ilgili değildir; baba adayı da bu periyodun faal bir kesimi olmalıdır. Baba adaylarının da kilo denetimi, besin öğelerini kâfi alması ve toksinlerden uzak durması da büyük ehemmiyet taşıyor. Zira gebeliğe hazırlık, çiftlerin birlikte yürütmesi gereken bir seyahattir.

SÜREÇ ŞAHSA ÖZEL PLANLANMALI

Bu üç aylık devir yalnızca beslenme değişikliklerinden ibaret değildir. Birtakım bayanlar için süreç daha hassas ilerler ve kesinlikle doktor takibi gerektirir. 

• Tekrarlayan düşük öyküsü

• Genetik yatkınlık

• PCOS (polikistik over sendromu)

• Endometriozis

• Kan pıhtılaşması (trombofili)

• Hormon dengesizlikleri

• Düşük yumurtalık rezervi

• Kronik gerilim ya da enfeksiyon riski

Yukarıdaki durumlar kelam hususuysa gebelik öncesi periyodun tıbbi değerlendirmeyle başlaması gerekir. Yumurtalık rezervi, hormon profili, vitamin-mineral eksikleri ve bağışıklık durumu lakin doktor muayenesiyle belirlenebilir.

Bu aşamada beslenme de büyük ehemmiyet taşır. Zira her bayan için gerekli besin kümeleri tıpkı değildir. Kimi bayan için şeker, gluten yahut süt eserleri azaltılırken; kimi bayan için folat, omega-3, demir ya da D vitamini dayanakları artırılabilir. Yani hangi besinin ekleneceği ya da çıkarılacağı bile şahsa özel olmalıdır ve kesinlikle uzman tarafından planlanmalıdır.

Uzmanlara nazaran gebelik planlaması, sadece sağlıklı hayat teklifleriyle değil, vaktinde yapılan tıbbi değerlendirmeyle başlar. Zira bazen erken fark edilen bir sorun sırf yumurtayı değil, anne adayının annelik seyahatini da koruyabilir. Bu nedenle bu devir bir kestirim süreci değil; önleyici gebelik planlaması olarak görülmeli ve tıbbın rehberliğinde yönetilmelidir.