Düşen enflasyon karşısında taban fiyat beklentisi yükseldi

Kasım ayında aylık enflasyonun son 2,5 yılın en düşük düzeyine indi, yıllık enflasyonun  yüzde 31,07’ye gerileyerek son 4 yılın taban noktasını gördü.

Türkiye’de fiyat istikrarını güçlendirmeyi amaçlayan ekonomik ve mali programının tesirleri, kasım datalarıyla birlikte daha net ortaya çıktı.

ENFLASYON YÜZDE 85,51’DEN YÜZDE 31,07’YE GERİLEDİ

Ekim 2022’de yüzde 85,51 ile tepe yapan yıllık enflasyon, kademeli olarak gerileyerek kasımda yüzde 31,07 ile son 4 yılın en düşük düzeyine indi. Aylık enflasyon da yüzde 2,04 ile son 2,5 yılın en düşük düzeyine geriledi. Böylelikle, ekonomik programın 2026 yılı için öngördüğü tek haneli enflasyon gayesine yönelik ilerleme sürdü.

Enflasyon, Mayıs 2024’e kıyasla besinde 43, temel mallarda 38, hizmette 52, kirada 62 ve eğitimde 39 puan düştü.

KİRA ENFLASYONU, SON 42 AYIN EN DÜŞÜĞÜNDE

Kasımda kira enflasyonunun son 42 ayın en düşük seviyesine inmesi, konut arzını artıran projelerin tesirinin görülmeye başladığını gösterdi. Sarsıntı bölgesinde devam eden konut teslimleri ve toplumsal konut projelerinin, arzı daha da güçlendirerek kira enflasyonundaki düşüşü desteklemesi bekleniyor.

Enflasyondaki gerilemenin belirginleşmesiyle birlikte gözler, taban fiyatta yapılacak düzenlemeye çevrildi.

“ÜCRET ARTIŞLARININ ENFLASYON ÜZERİNDEKİ ETKİSİ YÜKSEK”

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, bütün dalları maliyet ve fiyat yükselişi halinde etkileyen fiyat artışlarının enflasyon üzerindeki tesirinin yüksek olduğunu söyledi.

“ÜCRETLER YÜZDE 10 ARTTIĞINDA ENFLASYON 1-1,5 PUAN YÜKSELİYOR”

Ücret artışlarının direkt tesiri yanında dolaylı tesirinin de yüksek olduğunu belirten Şener, “Ücretlerdeki her yüzde 10’luk artış 1 ila 1,5 puan ortasında enflasyona direkt yansımaktadır. Halbuki fiyat artışlarının enflasyona dolaylı tesiri çok daha yüksek seviyededir. Enflasyonda artık bir düşüş trendine girilmiştir, bu trendin kararlılıkla sürdürülmesi gerekmektedir. Yani şartlar oluşuncaya kadar sıkı para siyasetine devam edilmelidir. Bu siyasetlere kararlılıkla devam edildiği sürece 2026 yılında da enflasyon düşüşü devam edecektir.” diye konuştu.

ASGARİ FİYATA BEKLENEN ENFLASYON SEVİYESİ İLE PARALEL OLACAK HALDE ARTIŞ YAPILMASI BEKLENTİSİ

Şener, kamuoyunun taban fiyat artış seviyesini beklediğini ve bu ay içerisinde bu oranın belirli olacağını hatırlatarak, şu değerlendirmelerde bulundu:

2025 yılında taban fiyata, yılın tamamını kapsayacak formda beklenen enflasyon gayesiyle uyumlu biçimde artış yapılmıştır. 2026 yılı için de muhtemelen yılın tamamını kapsayacak formda beklenen enflasyon seviyesi ile paralel olacak formda artış yapılma ihtimali yüksektir. 2026 yılı için Merkez Bankası’nın enflasyon beklentisinin yüzde 16 olduğu görülmektedir. Bu beklenti doğrultusunda şayet minimum fiyat artışı yapılırsa yüzde 16’nın üzerinde artış olması gerekecektir.

“FAHİŞ FİYAT ARTIŞINA KARŞI TEDBİRLER ARTIRILMALI”

Asgari fiyatın belirlenmesinin akabinde fiyat artışlarının dezenflasyon sürecine ziyan vermemesi ismine mutlak suretle fahiş fiyat artışları ile ilgili tedbirler artırılmalıdır. Yapılacak bu ek artışların piyasada yeni fiyat artışlarıyla karşılanmaması için piyasa şartları çerçevesinde kesinlikle gerekli tedbirlerin alınması elzem gözükmektedir.