Gelir erozyonunu önleyecek vergi düzenlemesi TBMM’de kabul edildi

Vergi düzenlemelerini içeren kanun teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Teklifle emlak vergisi artışlarına tavan sonu getirildi.

Vergiye yönelik düzenlemeleri de içeren Vergi Kanunları ile Birtakım Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Konseyinde kabul edilerek maddeleşti.

EMLAK VERGİSİ İSTİSNASINA DÜZENLEME

Mesken kira gelirlerinde, emekliler, dul ve yetim aylığı alanlar hariç gelir vergisi istisnası kaldırılacak. Bu küme dışındakiler kira geliri ne kadar olursa olsun vergi ödeyecek.

KREDİ İLE GAYRİMENKÜL ALANLARIN FAİZİ SARFİYAT GÖSTERMESİ

Kredi kullanarak satın aldığı gayrimenkulleri kiraya verenlerin, bu krediler için ödediği faizleri kira gelirlerini beyan ederken masraf olarak indirme imkanına sahip olmaları nedeniyle kiraya verilen gayrimenkulü kredili yahut kredisiz alan şahıslar ortasında vergi yükü açısından ortaya çıkan farklılığın ortadan kaldırılması, tasarrufların üretken yatırımlara yönlendirilmesi ve servet edinimi için katlanılan borç masraflarının vergiye tabi gelirin tespitinde masraf olarak dikkate alınmak suretiyle vergi matrahında neden olduğu erozyonun önlenmesi hedefleniyor.

Buna nazaran, konutlar hariç olmak üzere kiraya verilen mal ve haklar münasebetiyle yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl müddetle iktisap bedelinin yüzde 5’i indirilebilecek. Bu karar, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme devirleri gelir ve karlarına ait verilecek beyannamelerde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

TAPUDA DÜŞÜK BEDEL BEYANINA CEZA ARTIŞI

Tapuda yapılan süreçten sonra, emlak vergisi bedelinden daha düşük bir bedel üzerinden harç ödendiğinin yahut beyan edilen dönem ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespit edilmesi halinde ortadaki farka isabet eden harcın tarh edilmesinde, vergi ziyaı cezası yüzde 25 yerine “bir kat” halinde uygulanacak.

Kanun’a bağlı tarifedeki “değer yahut yük üzerinden alınan göreli harçlar” kısmında yapılan değişikliğe nazaran, noterde yapılan sıfır araçların birinci tescili süreçlerinden ve tescil edilmiş araçların (ikinci el araçların) satış ve bölümüne ait süreçlerden, 1000 liradan az olmamak üzere satış ve zaman bedeli üzerinden izafî noter harcı alınacak. Tescil edilmiş araçların ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki evrakı bulunanlara yapılan satış ve bölümlerinde, bu harç alınmayacak. Bu karar, 1 Ocak 2026’dan itibaren yürürlüğe girecek.

Gayrimenkullerin ivaz karşılığında yahut ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa kararlarına nazaran zaman ve iktisabında gayrimenkulün emlak vergisi kıymetinden az olmamak üzere beyan edilen zaman ve iktisap bedeli üzerinden (cebri icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) dönem eden ve zaman alan için farklı başka, tapuda kaydı bulunmayan gayrimenkullerin, zilyetlik evre mukaveleleri ile periyodunda de karardaki oran uygulanacak.

EMLAK VERGİSİ ARTIŞLARINA TAVAN SONU

Genel Kurul’da kabul edilen önergeye nazaran, Emlak Vergisi Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Düzenlemeyle emlak vergisi kıymeti her yıl bir evvelki yılın vergi pahası üzerinden değerleme oranı kadar artırılacak.

METREKARE FİYATLARI İKİ KATINI GEÇEMEYECEK

Buna nazaran, 2025’te 2026 yılı için takdir edilen minimum ölçüde arsa ve arazi metrekare ünite bedelleri dikkate alınarak vergi kıymeti 2026 yılı için hesaplanan bina ve arazi vergi bedelleri, 2025 yılına ilişkin vergi kıymetlerinin iki kat fazlasını geçemeyecek.

Vergi kıymetinin tadil edilmesi durumunda, mükellefiyet tesisi gereken hallerde bina ve arazi vergi kıymetlerinin hesaplamasında, 2026 yılında uygulanmak üzere 2025 yılında takdir edilen minimum ölçüde arsa ve arazi metrekare ünite bedelleri temel alınacak.

Bir bina yahut arazinin taksim yahut ifraz edilmesi yahut mükellefinin değişmesi durumunda, birebir kurallar geçerli olacak.

Takip eden 2027, 2028 ve 2029 yıllarında, bina ve arazi vergisi matrahları ile taban ölçüde arsa ve arazi metrekare ünite kıymetleri tıpkı karar üzerinden hesaplanacak.

EMLAK VERGİSİ DEĞERİ

Emlak vergi pahası yahut minimum ölçüde arsa ve arazi metrekare ünite kıymetleri temel alınarak uygulanan vergi, harç ve öteki mali yükümlülükler için de bu kararlara nazaran belirlenen kıymetler dikkate alınarak uygulanacak.

Hükmün uygulamasına ait yöntem ve asılları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Düzenlemeye ihdas edilen yeni hususla de Emlak Vergisi Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Vergi kıymetinin hesaplanmasında, mükellefiyetin başlangıç yılını takip eden yıldan itibaren her yıl, bir evvelki yıl vergi kıymetinin birebir yıl için tespit edilen tekrar değerleme oranında artırılacak.

BELGE VE RUHSATLARA HARC

Kabul edilen teklifle, kuyumculuk, ikinci el taşıt satışı, birtakım özel sıhhat kuruluşlarının dokümanlarıyla, değerli madenler ve hayvancılık işletme ruhsatlarından yıllık vergi harcı alınacak.

VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE FİYATLARIN GÜNCELLEMESİNE AİT KURALLAR BELİRLENDİ

Yükseköğretim Kanunu’nda yapılan değişiklikle vakıf yükseköğretim kurumlarında mütevelli heyet tarafından tespit edilen fiyatların güncellemesine ait kurallar belirleniyor. Buna nazaran, hazırlık sınıfına ve/veya birinci sınıfa yerleştirme yılı dışındaki tahsil fiyatları, cari yıl haziran ayı yıllık üretici fiyat endeksi artışı ile cari yıl haziran ayı yıllık tüketici fiyat endeksi artışı ortalaması da dikkate alınarak Yükseköğretim Heyetinin tespit edeceği temellere nazaran olacak.

İKİNCİ EL ARAÇTA HARÇ İSTİSNASI

Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, noterler tarafından gerçekleştirilen tescil edilmiş araçların (ikinci el araçların) satış ve zaman süreçlerine ait harç istisnası kaldırılacak. Bu karar 1 Ocak 2026’dan itibaren yürürlüğe girecek.

Tescil edilmiş araçların satış ve dönem süreçlerine ait harç istisnası da kaldırılacak.

Bu süreçlerden satış ve zaman bedeli üzerinden bin liradan az olmamak kaydıyla göreceli noter harcı alınacak.

Sıfır ve ikinci el araç satışlarından binde iki oranında harç tahsil edilecek.

HARÇLARIN ÖLÇÜ VE TAHSİLLERİ

Buna nazaran, her yıl için kuyum ticareti ile iştigal edilebilmesi için şubeler dahil kuyum işletmeleri ismine düzenlenen yetki evraklarından 30 bin lira, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edilebilmesi için şubeler dahil işletme ismine düzenlenen yetki evrakları ile taşınmaz ticaretiyle iştigal edilebilmesi için şubeler dahil işletme ve kontratlı işletmeler ismine düzenlenen yetki dokümanlarından 20 bin lira alınacak.

Bu harçlar, büyükşehir belediyesi olan vilayetlerde, bir evvelki takvim yılının son günü itibarıyla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmış son bilgilere nazaran nüfusu 30 bini geçmeyen ilçeler hariç olmak üzere bir kat artırımlı uygulanacak.

ÖLÇÜLER VE AYARLAR

Ölçüler ve Ayar Kanunu’na süreksiz husus ekleniyor. Buna nazaran 1 Ocak 2026 tarihi prestijiyle damga müddeti geçmiş su sayaçları için; 31 Aralık 2028 tarihine kadar muayenesinin yaptırılması yahut geçerli muayenesi olan bir sayaçla değiştirilmesi kaidesiyle bu sayaçlara el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilmeyecek ve idari para cezası verilmeyecek, verilenler bildiri edilmeyecek, bildiri edilenlerin tahsilatından vazgeçilecek, varsa açılmış davalar hakkında mahkemece karar verilmesine yer olmadığına karar verilecek, yargılama ve takip sarfiyatları taraflar üzerinde bırakılacak ve vekalet fiyatına hükmedilemeyecek. Kelam konusu hususun yürürlüğe girdiği tarihten evvel tahsil edilmiş idari para cezaları iade edilmeyecek. 31 Aralık 2028 tarihini bir yıla kadar uzatmaya Bakanlık yetkili olacak. Bu karar, 1 Ocak 2026 prestijiyle yürürlüğe girecek.

İŞSİZLİK SİGORTASI

İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen süreksiz unsura nazaran, imalat sanayi bölümlerinde istihdamı müdafaa ve artırma maksadıyla bu kesimlerde faaliyet yürüten işletmelere yönelik, 1 Ocak 2026 ile 31 Aralık 2026 tarihleri ortasında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Yönetimi Başkanlığı tarafından çalışan sigortalılar için uygulanacak takviye programlarında muhtaçlık duyulacak kaynak, İşsizlik Sigortası Fonu’nun 2025 yılı prim gelirlerinin yüzde 15’ini aşmamak kaydıyla, Fon tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı merkez muhasebe birimi hesabına yatırılacak ve genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir kaydedilecek.

Kaydedilen bu fiyatlar karşılığı, ilgili yönetim bütçelerine gerektiğinde hazine yardımıyla ilişkilendirmek suretiyle ödenek eklemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak. Bu husus kapsamında Fon kaynakları kullanılarak uygulanan takviye programının uygulama temelleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Yönetimi Başkanlığı ile Bakanlık tarafından ortaklaşa belirlenecek.

BİREYSEL EMEKLİLİK

Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’na nazaran, patron tarafından ödenenler hariç Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iştirakçiler ile Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun ilgili kararı kapsamındaki iştirakçiler ismine ferdi emeklilik hesabına ödenen katkı hisselerinin yüzde 30’una karşılık gelen meblağ, şirketler tarafından emeklilik nezaret merkezine iletilen bilgiler temel alınarak devlet katkısı olarak emeklilik nezaret merkezince hesaplanacak. Cumhurbaşkanı, bu oranı yüzde 50’sine kadar artırabilecek, sıfıra kadar da indirme yetkisine sahip olacak.

PRİMLERİNİ VAKTİNDE ÖDEYENLER İÇİN AVANTAJ

Sosyal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda değişikliğe gidilerek durdurulan sigortalılık müddetinin ihya maliyetinin, yasal müddetinde ödenen prim maliyetinden yüksek tutularak sigortalıların primlerini yasal müddetinde ödeme alışkanlığının artırılması ve prim meblağlarını vaktinde ödeyen sigortalılarımızın dezavantajlı duruma düşmemeleri amaçlanıyor. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu kararları uygulanan sigortalılar için de borçlanma prim oranları yüzde 45 alınarak sigortalılar ortasında eşitlik sağlanması hedefleniyor. Bu karar, 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SIHHAT SİGORTASI KANUNU

Sosyal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, malullük, yaşlılık ve mevt sigortalarında prim oranında artış yapılıyor. Kanun’un “İsteğe bağlı sigorta prim ve ödemeleri”, “tarım ve orman işlerinde hizmet akdi ile süreksiz olarak çalışanların sigortalılığı”, “bazı kısmi periyodik çalışanlar” ile “ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı ve konut kapıcılığı” başlıklı kararlarda yer alan sigorta prim oranlarında değişiklik yapılıyor. Bu karar, 2026 yılı Ocak ayı başında yürürlüğe girecek.

Düzenlemeyle uzun vadeli sigorta kolları prim oranında artış sağlanarak, Toplumsal Güvenlik Kurumunun (SGK) aktüeryal istikrarının korunması ve uzun vadede toplumsal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğine katkı sağlanması hedefleniyor. Kanun’un “Prim oranları ve Devlet katkısı” başlıklı kararındaki ilgili prim oranları değiştiriliyor. Bu karar, 2026 yılı Ocak ayı başında yürürlüğe girecek.

KAZANÇ ÜST SONU ARTIRILDI

Asgari fiyatın 7,5 katı uygulanan prime temel çıkar üst hududu, taban fiyatın 9 katına çıkarılacak. Bu karar, 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

SGK’den gelir yahut aylık alanların, kendi sigortalılığı ve/veya hak sahibi olduğu kişinin sigortalılığı nedeniyle oluşan genel sıhhat sigortası primi dahil prim ve prime ait borçları, yüzde 25 oranını geçmemek üzere gelir yahut aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edilecek. Bu unsurun uygulamasına ait adap ve asıllar, SGK tarafından düzenlenecek. Bu karar 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

EMEKLİ SANDIĞI

Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu kararlarına nazaran yapılan borçlanma fiyatları ile Türk Silahlı Kuvvetleri İşçi Kanunu’nun ilgili kararı kapsamında Türk Silahlı Kuvvetlerinde geçmiş kabul edilen mühletlere ilişkin emekli keseneği ve kurum karşılık fiyatlarının hesaplanmasında kesenek ve karşılık yahut borçlanma yüzde 45 oranında uygulanacak. Bu karar doğrultusunda Kanun’da teknik düzenleme yapılıyor. Bu karar 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

ÇEK KANUNU

Çek Kanunu’ndaki değişiklikle, ticaretin sürdürülebilirliğinin sağlanması ile çek hesabı sahiplerinin nakit akışlarını planlayabilmelerine imkan tanınması emeliyle üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihinden evvel çeklerin ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olmasına ait düzenlemenin müddeti uzatılacak. Buna nazaran, 31 Aralık 2028’e kadar üzerinde yazılı düzenleme tarihinden evvel çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersiz olacak.

Çekler ile ilgili düzenleme yapılarak, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden evvel çekin ibrazının geçersiz olduğuna ait periyodik düzenlemenin geçerlilik müddeti 31/12/2025’ten 31/12/2028’e uzatılacak.

ÖDENEK VE HUZUR HAKLARINDAN SADECE BİRİ ALINACAK

Mahalli yönetimler bünyesindeki organlarda ve bu organlara bağlı yürütülen komitelerde kanun gereği yürütülmesi zarurî hizmetler bakımından 631 sayılı KHK’nin ilgili kararı kapsamından muaf tutulacak ve bu bireylere şirketlerde vazife almaları durumunda ödenek ve huzur haklarından sadece biri ödenecek.

SU SAYAÇLARI

1/1/2026 tarihi itibariyle damga müddeti geçmiş su sayaçları için 31/12/2028 tarihine kadar muayenesinin yaptırılması yahut geçerli muayenesi olan sayaçla değiştirilmesi koşuluyla bu sayaçlara el konarak kamuya geçilmesine karar verilemeyecek ve idari para cezası verilemeyecek.

UEFA ORGANİZASYONLARI

UEFA tertiplerinde KDV istisnası getirilecek. Ayrıyeten yapılan değişiklikle UEFA tertiplerinde gelir elde eden hukuksal şahıslar Gelir ve Kurumlar Vergisinden muaf tutulacak.