Japonya ile Çin arasındaki ‘Tayvan’ gerilimi BM’ye taşındı

Japonya Başbakanı Sanae Takaichi’nin Tayvan’a yönelik muhtemel bir Çin saldırısının Japonya’nın askeri müdahalesine zemin hazırlayabileceğini ima etmesiyle Pekin ve Tokyo yönetimleri arasında başlayan diplomatik kriz sürüyor.

Çin, konuyu Birleşmiş Milletler (BM) gündemine taşıdı.

GUTERRES’E MEKTUP GÖNDERDİ

Çin’in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong, BM Genel Sekreteri Antnio Guterres’e bir mektup göndererek Pekin yönetiminin yaşanan kriz hakkındaki tutumunu açıkladı.

Mektubunda Japonya Başbakanı Takaichi’nin imasını “provokatif” olarak niteleyen Fu, Japonya’nın 1945’teki yenilgisinden bu yana ilk kez bir Japon liderin “Tayvan krizi Japonya krizidir” söylemini dile getirdiğine ve bunu kolektif meşru müdafaa hakkının kullanımına bağladığına dikkat çekti.

Takaichi’nin ifadelerinin Çin’e karşı örtülü de olsa askeri tehdit içerdiğinin ve bu durumun Çin’in temel çıkarlarına meydan okuma niteliği taşıdığının altını çizen Fu, bu açıklamaların “son derece yanlış ve tehlikeli” olduğunu ifade etti.

ÇİN’DEN JAPONYA’YA PROVOKASYON SUÇLAMASI

Mektubunda Çin’in tepkisine rağmen Takaichi’nin ifadelerini geri almadığını hatırlatan Fu, ülkesinin bu durumdan güçlü bir memnuniyetsizlik duyduğunu ve buna kesin bir şekilde karşı çıktığını aktardı.

Fu, Takaichi’nin sözlerinin uluslararası hukuku ve uluslararası ilişkilerin temel normlarını ihlal ettiğini, savaş sonrası düzeni zayıflattığını, Japonya’nın savaş dönemindeki saldırganlığından zarar görmüş 1.4 milyar Çinli ile diğer Asya halklarına yönelik açık bir provokasyon anlamına geldiğini savundu.

Tayvan’ın Çin’in ayrılmaz bir parçası olduğunu yineleyen Fu, Tayvan meselesinin nasıl çözüleceğinin Çin’in iç işi olduğunu belirtti.

Japonya’nın bu meseleye muhtemel askeri müdahale girişiminin Çin’e “saldırı” anlamına geleceğini vurgulayan Fu, böyle bir durumda Çin’in BM Şartı ve kendi yasaları çerçevesinde meşru müdafaa hakkını kesin bir şekilde kullanarak egemenliğini ve toprak bütünlüğünü savunacağını ifade etti. 

TAKAİCHİ’NİN TAYVAN KONUSUNDAKİ SÖZLERİ TARTIŞMALARA NEDEN OLMUŞTU

Japonya Başbakanı Sanae Takaichi, 7 Kasım’da Japonya Ulusal Meclisi’nde yapılan bir oturumda Tayvan Boğazı’na yönelik muhtemel bir askeri müdahalenin Japonya’nın “varlığına yönelik tehdit” olarak görülebileceğini ifade etmişti.

Japonya yasalarının “ülkenin varlığına yönelik tehdit” durumunda Japonya Öz Savunma Kuvvetleri’ne (SDF) müdahale yetkisi tanıması, Tayvan’a yönelik muhtemel bir Çin saldırısına Japonya’nın askeri yanıt verebileceği şeklinde yorumlanmıştı.

ÇİN VE JAPONYA ARASINDA DİPLOMATİK TANSİYON YÜKSELMİŞTİ

Takaichi’ye sözlerini geri alma çağrısında bulunan Çin yönetimi, Japonya’nın Tayvan meselesine muhtemel bir askeri müdahalesinin güç ile karşılık bulacağı uyarısını yapmıştı.

Çin, gelişmelerin ardından Japonya’ya seyahat ya da eğitim amacıyla gitmeyi düşünen vatandaşlarına kararlarını gözden geçirme uyarısında bulunmuştu.

Son olarak Çin’in Japonya’dan yapılan deniz ürünleri ithalatını askıya alma kararı aldığı ve bunu resmi kanallar aracılığıyla Tokyo yönetimine ilettiği kamuoyuna yansımıştı.