Sapanca Gölü’nde Sular Kaynıyordu: Uzmanlar Kaynağa İnip İnceleme Yaptı

Bölgede inceleme yapan Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Murat Utkucu ise Kuzey Anadolu fay çizgisinin Sapanca Gölü’nden geçerek Sakarya ve Kocaeli’ni içine aldığını kaydetti. 

Utkucu, bu fay sınırının karakteristik sarsıntısı 1999 yılında ürettiğini ve tekrar büyük bir zelzele üretmesi için yaklaşık 100 yılın geçmesi gerektiğini aktardı.

Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Murat Utkucu, ‘Burası bir fay sınırı. Türkiye’nin en değerli, Kuzey Anadolu fay çizgisi buradan geçiyor ve burada bu gölün altında bir basamak yapıyor. Arifiye civarında fay kolu göle giriyor, bir kolu da kabarcıkların oradan İzmit’e gerçek gidiyor. Hasebiyle fay sınırının üzerinde meydana gelen bir hadise bu. Fay sınırları boyunca su çıkışları, gaz çıkışları gözlenen doğal süreçlerdir. Burada zelzele habercisi mi diye daima sorular soruldu. Bu fay sınırının karakteristik sarsıntısı yediden büyük bir sarsıntı ve yediden büyük sarsıntı 1999 yılında gerçekleşti. Bu gerçekleşen zelzele 25 yıl evvel gerçekleştiği için bu fay çizgisinin yeniden bu karakteristik zelzelesi üretmesi için yüz yılı aşan bir mühlet geçmesi lazım. Münasebetiyle bu açıdan büyük bir sarsıntının habercisidir diyemeyiz. Ancak bu müşahededen bağımsız olarak söylüyorum yediden büyük bir sarsıntısı üreten fay sınırı boyunca her vakit beşlik, dörtlük, üçlük sarsıntılar beklenmelidir. Su düzey değişimleri, su çıkışları, gaz çıkışları, radon gazı çıkışları. Bunlar sarsıntılarının habercisi sayılabilecek ögelerden biridir ancak sarsıntı bilimde tek bir belirtece bakılarak sarsıntı varsayımı yapılmaz. Çok sayıda belirticinin birebir anda bu formda herkesin dikkatini çekecek bir farklılık göstermesi lazım ve bunların da ölçülerek netleştirilmesi lazım. Münasebetiyle tek bir belirtece bakarak zelzele olacak demek bilimsel açıdan yanlış bir yargı olacaktır. Telaşa mahal yok her zamanki üzere doğal bir süreç içinde yaşıyoruz. Bu fay sınırına yakın yaşayan beşerler olarak ne yapmamız lazım? Beşlik, dörtlük zelzeleleri her vakit için aslında hazır olmamız lazım. Bu göl bu fayın oluşturduğu çukurluk üzerinde oluşmuştur bu fay burada basamak yapıyor ve fay çizgileri boyunca su çıkışları olacaktır’ dedi.

Utkucu, ‘Hepimiz şahidiz göl düzeyi hayli düştü münasebetiyle su kütleleri faylar üzerinde sarsıntıları tetikleyebilirler. Münasebetiyle burada su düzeyi epeyce düşmüş durumda. Bu da fay üzerindeki fay boyunca dengeyi değiştirmiş olabilir. Gözenek sıvı basıncını değiştirmiş olabilir. Buna bağlı olarak bu gözenek sıvı basıncını değişimine bağlı olarak bu türlü anomalik olaylar gözlenebilir. Yani bir istikrarın değiştiği kesin su kitlesinin bu su düzeyinin ne kadar alçaldığını görüyoruz. Van Gölü’nde bu türlü bir durum var su düzey değişimleri hatta ben araştırmıştım. Van Gölü ve yakın etrafında işte neler var? Bir metre su düzeyi anomalik olarak değiştiği vakit yükseldi yahut alçaldığı vakit orada faylar boyunca gölün altında yahut çabucak yakın civarında sarsıntılar oluyor. Münasebetiyle burada da bu türlü bir şey olabilir. Göl su düzeyi değişti, anomali bir değişiklik var. Olağan bir vatandaşın bile dikkatini şey bir değişiklik var. Bunların hepsinin araştırılarak, ölçülerek bilgiye dayandırılarak söylenmesi lazım’ diye konuştu.