Van’da çömlekçilik tek usta ile sürüyor

Van’ın Tuşba ilçesine bağlı Bardakçı Mahallesi’ndeki atölyesinde yıllarca çalışmalarını sürdüren Osman  Eşme, artık sanatını kentin yeni cazibe merkezi olan Bedesten Çarşısı’ndaki yeni yerinde tanıtıyor.

Günümüzde Van’da bu kültürel mirası sürdüren tek usta olan Osman Eşme, mesleğini yaşatmak ve gelecek kuşaklara aktarmak azmiyle yeni atölyesinde çalışmalarını azimle sürdürüyor.

“HAK ETTİĞİ BEDELİ GÖRMÜYOR”

İHA muhabirine konuşan çömlek sanatkarı Osman Eşme, uzun müddettir tek usta olarak geleneği yaşatmanın eforunu verdiği belirtti.

Yaşadıkları mahallede plastik kullanımının yaygınlaşmasıyla mesleğin 1976 yılından itibaren büyük ölçüde terk edildiğini anlatan Eşme, “O devir köyümüzdeki ustalar bu işi bırakmaya başladı. Ben ise 1977 doğumluyum ve bu sanatı merhum babamdan öğrendim. 2003 yılında işi büsbütün devraldım ve günümüze kadar da sürdürdüm.

Eğer ben sahip çıkmasaydım, bu sanat büsbütün yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktı. Yaptığımız işin kökeni Urartulara dayanıyor.

Üniversitelerde hobi maksatlı emsal çalışmalar yapılsa da bizim yaptığımız klasik tekniğin birebir devamıdır.

Ayaklı torna, eski fırınlar, atölye nizamı hâlâ eski adapla çalışıyor. Lakin ne yazık ki günümüzde hak ettiği pahası görmüyor. Mesleğimize ilgi azaldı ve takviyeye muhtaçlığımız var” dedi.

“DOĞAL ESERLERE YÖNELİŞ OLSUN İSTİYORUZ”

Yerli vatandaşa nazaran yabancı turistlerin çömleklere daha çok ilgi duyduğunu lisana getiren Eşme, “Van’ın lokal küplerini, peynir küplerini ben yapıyorum. Lakin eskiye nazaran peynir küplerine olan istek de düşmüş durumda.

Bunun en büyük sebebi ise plastik dalının yaygınlaşması. Plastik ucuz ve kırılmaz olduğu için birçok usta mesleği terk etti.

Lakin sıhhat açısından baktığınızda bizim ürettiğimiz doğal eserler plastikten çok daha sağlıklıdır. Evvelden bu kadar hastalık yoktu. Plastik biliyorsunuz, kanserojen unsurlar içeriyor. Bu yüzden tekrar doğal eserlere yöneliş olmasını istiyoruz” diye konuştu.

Mesleğin geleceği için yeni adımlar attığını ve bunun için de büyük oğlunu çömlekçiliğe hazırladığı söyleyen Eşme, “Elimizden geldiğince bu sanatı yaşatmaya çalışacağız. Bu sanatın yok olup gitmesini istemiyorum” formunda konuştu.